پیش از پرداختن به درمان شقاق یا همان فیشر توضیح مختصری در خصوص آن می دهیم .
شقاق چیست؟
ترک و یا زخمی است که در قسمت ابتدای مقعد اتفاق می افتد که خیلی دردناک است و برخی اوقات با خونریزی اندکی موقع اجابت مزاج همراه می باشد.
نشانه های شقاق یا فیشر مقعدی چیست؟
- دارا بودن درد در موقع دفع مدفوع
- خون ریزی از ناحیه مقعد
- خون ریزی موقع مدفوع (خون در مدفوع)
- سوزش و خارش قسمت مقعد
- مشاهده رگه های خونی در روی مدفوع و یا دستمال توالت
- دارا بودن درد و یا اسپاسم تا مدتها پس از دفع مدفوع
درمان فیشر
درمان های فیشر عبارتند از
- درمان داروئی
- درمان با بوتاکس
- درمان با جراحی
-درمان با کرم ها و انواع روشهای داروئی در فیشر های مزمن بی تاثیر و صرفاً سبب مختصری تسکین خواهند شد که این مسئله خود سبب دیر مراجعه کردن بیمار و مزمن تر و پر عارضه تر شدن وضعیت بیمار خواهد شد.
درمان شقاق با دارو
نیتروگلیسیرین با همان مکانیسمی که عضلات صاف عروق کرونر را شل می‌نماید می‌تواند عضله اسفنکتر درونی را هم شل کرده و از اسپاسم خارج کند.
پماد %۰٫۲ (دو دهم درصد) آن برایدرمان شقاق استفاده می‌شود و معتقدند یک اسفنکتروتومی شیمیایی موقت ایجاد می‌کند علاوه بر آن خونرسانی آنودرم را نیز افزایش می‌دهد.
از معایب آن ایجاد سر درد است و بهتر است در حالت خوابیده استفاده شود. در ایران گاهی به اشتباه به بیمار پماد%۲ (دو درصد) داده می‌شود که سردرد بسیار شدیدی ایجاد می‌کند.
پماد ایزوسورباید و یا دیلتیازم موضعی و خوراکی نیز می‌توانند با مکانیسم مشابه به بهبود شقاقکمک کنند و سر درد هم ایجاد نمی‌کنند. درمان دارویی شقاق مزمن در حدود ۶۰٪ موارد موثر است.
درمان شقاق با بوتاکس
تزریق موضعی سم بوتولینیوم (بوتاکس) نیز با فلج موقت عضلات اسفنکتر داخلی، یک نوع اسفنکتروتومی شیمیایی موقت ایجاد می‌کند که می‌تواند منجر به بهبودی شقاق گردد. ولی در دراز مدت تا ۴۱٪ احتمال بازگشت شقاق وجود دارد.
درمان شقاق به روش اسفنکتروتومی
جراحی در مواردیکه درمان دارویی فایده‌ای نداشته و یا خوب شده و دوباره عود کرده سفارش می‌گردد. مناسبترین درمان جراحی اسفنکترو تومی لترال می باشد.
قبلاً از دیلاتاسیون تدریجی آنوس زیر بیهوشی بهره گرفته می‌شد که تا ۴۰٪ با عود همراه بود. در اسفنکتروتومی لترال حدود ۳۰٪ فیبرهای عضله اسفنکتر داخلی در سمت راست یا چپ آنوس قطع می‌شوند.
بیش از ۹۵٪ بیمارانی که اسفنکتروتومی می‌شوند، با این درمان با این درمان بهبود می‌یابند و میزان عود آن کمتر از ۱۰٪ میباشد. با این عمل احتمال بی‌اختیاری نسبت به دفع گاز وجود دارد و میزان این عارضه بین ۵ تا ۱۵٪ گزارش شده است.
اسفنکتروتومی لترال به دو روش باز وبسته انجام می‌شود. شیوه بسته بر پایه مقالات با عوارض کمتری همراه است.
کاربرد لیزر در درمان شقاق
کاربرد لیزر در درمان شقاق اکثرا در نابود کردن زایده های اضافی کناره مقعد استفاده می شود و درمان شقاق به صورت کامل انجام نمی شود. اما در موردهایی که زایده های و برخی اوقات زخم های خارجی نظیر بخیه استفاده نمی شود منجر به پایین آمدن درد شده و خیلی مفید می باشد.
درمان جراحی شقاق
در موردهایی که شقاق یا فیشر به درمان دارویی پاسخی نمی دهد یا بعد از درمان دوباره بازمی گردد عمل جراحی توصیه می گردد.
عمل ترجیحی، قطع نسبی اسفنکتر داخلی میباشد که سبب فشار استراحت اسفنکتر پایین آمده می شود و زخم ترمیم می یابد.
در ۴ درصد بیماریهای شقاق پس از این عمل بی اختیاری در دفع گاز یا مدفوع اتفاق می افتد که این درصد در اشخاصی که به سایر شیوه ها به عنوان نمونه به شیوه دارو درمان می گردند شبیه به هم می باشد بنابراین مناسب ترین شیوه درمانی شقاق در این وضعیت شل کردن اسفنکتر می باشد.
