هموروئید و بواسیر
بواسیر و هموروئید ممکن است داخل مقعد (راست روده) باشد که به آن هموروئید داخلی و یابواسیر می گویند و یا می تواند از زیر پوستی به بیرون مقعد بیاید که به آن هموروئید خارجی می گویند.
امروزه هموروئید به عنوان یک بیماری مزمن و شایع در نظر گرفته می شود. تا سن 50 سالگی، حدود 50 درصد بالغین برای دوره ای از زندگی خود با عوارض هموروئید نظیر خارش، احساس ناراحتی و خونریزی مکرر سر و کار دارند.
خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم پزشکی، راه حل های درمانی گسترده ای برای هموروئید وجود دارد. خبر خوب تر آنکه بیشتر افراد قادر خواهند بود، با به کار گیری روش های درمانی خانگی و نیز ایجاد تغییراتی در سبک زندگی از بسیاری عوارض آن رهایی یابند.
علائم بواسیر – هموروئید
– درد و ناراحتی
– ورم و التهاب اطراف مقعد
– وجود توده در نزدیکی مقعد که ممکن است دردناک باشد
– خونریزی دردناک در طی اجابت مزاج (ممکن است قطرات خون را در مدفوع و یا دستمال توالت مشاهده کنید)
– احساس خارش و سوزش در ناحیه مقعد
– نشت مدفوع
استحمام در وان آب گرم یکی از راهکارهای موثر در تسریع بهبودی هموروئید است
علائم هموروئید معمولا بسته به محل قرارگیری این بیماری متفاوت است. در هموروئید داخلیتوده به سمت داخل روده متورم می شود. در این وضعیت بیمار معمولا نمی تواند این هموروئید را ببیند یا لمس کند. در بیشتر موارد، این نوع هموروئید باعث ایجاد ناراحتی در فرد نمی شود.
از طرف دیگر زور زدن هنگام دفع مدفوع می تواند منجر به خراش توده و خونریزی منجر شود. گاه گاهی فشار به هموروئید می تواند توده را به سمت بیرون مقعد بیاورد. در این صورت به آن هموروئید بیرون زده می گویند که البته بسیار دردناک است.
هموروئید خارجی در زیر پوست اطراف مقعد قرار می گیرد. این توده نسبت به تحریک و خونریزی حساس تر است و معمولا فرد احساس خارش شدید داشته و این توده با اولین خارش دچار خونریزی می شود. گاهی اوقات خون در کیسه ای در این هموروئید تجمع پیدا می کند. این کیسه خون بسیار دردناک، متورم، ملتهب و البته مستعد پاره شدن و خونریزی است.
روش تشخیص هموروئید و بواسیر
شرح حال دقیق و معاینه (مشاهده و معاینه با انگشت) و نهایتا رکتوسیگموئیدسکپی کلیدهای اصلی تشخیص بواسیر هستند.
بواسیر بر اساس شدت آن به 4 نوع درجه بندی می شوند.
هموروئید درجه 1
سیاهرگهای گشاد شده اند ولی هرگز از مخرج خارج نمی شوند و تنها علامت آنها خونریزی است.
هموروئید درجه 2
سیاهرگهای گشاد شده در زمان دفع از مخرج خارج می شوند لیکن با پایان اجابت مزاج خودبخود به داخل مخرج بازگشت می کنند.
هموروئید درجه 3
توده های بواسیری با دفع مخرج خارج می شوند ولی خودبخود به داخل مخرج باز نمی گردند بلکه با کمک دست به داخل مخرج بازگردانده می شوند.
هموروئید درجه 4
توده های بواسیری حتی به کمک دست به داخل مخرج بر نمی گردند و همیشه در بیرون از مخرج وجود دارند.
چرا به هموروئید یا همان بواسیر مبتلا می شوییم ؟
دلایل اصلی ایجاد هموروئید یا بواسیر
فشار آوردن به مقعد هنگام دفع مدفوع
اگر مجبوريد براي دفع مدفوع، بيش از ۵ دقيقه روي خود فشار بياوريد، بدانيد که اين امر طبيعي نيست. اين فشار باعث خون ريزي مي شود.
چاقي مفرط:وزن بالا، فشار زيادي بر قسمت تحتاني بدن وارد مي کند که مي تواند از علت هاي بواسير باشد. رگ هاي خوني در قسمت رکتال بزرگ مي شود و در نتيجه هنگام دفع مدفوع فرد دچار خون ريزي مي شود.
مصرف کم آب
آب ترکيب اصلي مدفوع است. آب باعث نرمي مدفوع و آساني دفع مي شود و هنگام دفع، روي رگ هاي رکتال فشاري وارد نمي کند. بنابراين طي روز آب کافي بنوشيد.
برنامه غذايي کم فيبر: کمبود فيبر در برنامه غذايي باعث سفت شدن مدفوع مي شود. مدفوع سفت نيز، روي ديواره هاي مقعد اصطکاک ايجاد مي کند که سرانجام به خون ريزي منجر مي شود. درمان بواسير مصرف فراوان سبزي هاي برگ سبز است.
بارداری
بسياري از زنان در دوره بارداري دچار بواسير مي شوند. در زمان بارداري، رگ هاي خون گشاد مي شود. به همين دليل زنان باردار به بواسير مستعدترند.
يبوست مزمن
برخي افراد در طول سال به يبوست مستعدند و تغييرات غذايي نيز هميشه روي وضعيت آن ها تأثير نمي گذارد. اگر دچار يبوست مزمن هستيد، به مرور زمان دچار بواسير خواهيد شد. براي پيش گيري بهتر است از قرص هاي رونده استفاده کنيد.
کم تحرکی و نشستن طولانی مدت
بيشتر افراد مجبورند به مدت طولاني پشت ميز بنشينند که اين امر منجر به متورم شدن رگ هاي خون در ناحيه مقعد مي شود.
استفاده از دستمال توالت زبر
دستمال کاغذي که از آن استفاده مي کنيد، بايد نرم باشد تا مقعد را زخم نکند.
وضعيت نامناسب بدن
يکي از علت هاي بروز بواسير، حالت نادرست نشستن است. خميدگي بدن، روي قسمت پايين بدن فشار وارد مي کند. اين فشار اضافه مي تواند باعث تحريک بواسير شود.
مصرف غذاهاي پر ادويه: ادويه، مقعد زخم شده را تحريک و دفع مدفوع را سخت مي کند.
برخي ورزش ها
برخي برنامه هاي ورزشي از جمله وزنه برداري شايد مناسب افراد مستعد به بواسير نباشد. به ويژه نشستن روي زانو با وزنه، مي تواند به متورم و زخم شدن رگ هاي مقعد منجر شود.
اسهال
در اين مواقع، فرد به طور مکرر به دستشويي مي رود که اين امر باعث ايجاد اصطکاک، زخم و عفونت مقعد مي شود.
عوارض هموروئید
1- کم خونی: دفع خون از هموروئید ممکن است باعث کم خونی شود. وضعیتی که در آن تعداد گلبول های قرمز خون کاهش یافته و از حد طبیعی پایین تر می آید. در این شرایط است که فرد همواره احساس خستگی، ضعف و بیماری دارد.
2- هموروئید مرده: اگر جریان خون به هموروئید داخلی قطع شود، به آن هموروئید مرده گفته می شود. این وضعیت می تواند منجر به درد شدید شود که دلیل آن وجود این بافت مرده است.
درمان و جراحی با لیزر بواسیر | هموروئید
درمان داروئی(کنسرواتیو و غیر جراحی)
در بواسیر درجه1 که تنها علامت آن خونریزی در زمان دفع می باشد و در نوع درجه 2 اقدامات کنسرواتیو و غیر جراحی مثل افزودن فیبر غذای ملین و پرهیز از زور زدن و نیز استفاده از لگن آب گرم) معمولا در طی 5-4 روز سبب درمان بیماری می شود روزانه حدود 100تا150 گرم فیبر غذایی بصورت میوه جات و سبزیجات تازه یا سالاد باید استفاده نمائید. افزایش فیبر غذایی سبب دفع یبوست و مانع زور زدن (STRAINING) می شود و رگهای گشاد شده به تدریج جمع می شوند تنها استثناء دستور فوق، بواسیر بعلت اسهال طولانی مثلا در جریان کولیت اولسروز می باشد والبته در این موارد باید اسهال را درمان نمود. لگن آب گرم(40-37) بصورتی که مطبوع بیمار باشد روزانه 3بار و هر دفعه20 دقیقه سبب کاهش فعالیت و توان اسفنکترهای مخرج و به تبع آن کاهش فشار داخل مخرج می شود.
پمادهای ضد هموروئید
همگی در درمان بواسیر بیفایده اند و استفاده از آنها غیر ضروری است. در صورت یبوست شدید مقاوم به رژیم پرفیبر از ملین استفاده کنید.
لیزر درمانی هموروئید( اشعه درمانی یا فتوگواگولاسیون مادون قرمز)
یک درمان مطبی مناسب و سرپایی برای هموروئید های درجه 1و2 کوچک می باشد.
جراحی لیزر بواسیر – هموروئید
معمولاً برای هموروئید های درجه 3 و 4 انجام می گردد که با استفاده از لیزر بسیار مؤثرتر و کم عارضه تر از جراحی سنتی می باشد.
عمل با لیزر و بی حسی موضعی بصورت سرپایی انجام می گردد و در مورد بواسیر ها با هر میزان بزرگی و اندازه قابل انجام می باشد. پس از عمل نیاز به پانسمان داخل مقعدی نداشته و درد و خونریزی پس از عمل بسیار کمتر از جراحی معمولی می باشد.
دستورات بعد از عمل هموروئید
1- رژیم پر فیبر
2- مصرف مسکن و آنتی بیوتیک
3- ملین خوراکی
درد و سوزش های مقعدی
رایج ترین بیماری های مقعدی یا نشیمنگاه عبارتند از :
1- هموروئید ترومبوزه ( هموروئید بیرونی )
2- هموروئید داخلی ( بواسیر )
3- شقاق یا فیشر
4- سینوس مویی یا کیست پیلونیدال
5- آبسه مقعدی
6- یبوست یا خشکی مزاج
7- کولیت روده
8- زگیل تناسلی
نوع بیماری ناحیه مقعد
بسیاری از بیماریهای ناحیه مقعد، به راحتی قابل درمان هستند. در صورتی که بیماری مقعد شما، با سایر اختلالات پزشکی همراه است، بهتر است در صورت تداوم علائم، با پزشک مراجعه کنید.
مقعد و روده بزرگ
1- بواسیر
بواسیر شایع ترین بیماری مقعد است. در حقیت، احتمالاً نیمی از افراد تا سن 50 سال، بواسیر را تجربه میکنند. بواسیر وریدهایی در ناحیه مقعدی است. به هر علتی فشار بیش از حد به پایین راست روده و ناحیه مقعدی وارد شود، به طور غیرطبیعی این وریدها متورم میشوند.
این فشار زیاد میتواند به علت زور زدن برای دفع مدفوع، اکثرا در اثر اسهال مزمن و کمتر به علت یبوست، حاملگی، پیری یا علل دیگر باشد.
بواسیرهای خارجی به صورت توده نرم و متورم یا و توده سفت در اطراف ناحیه مقعدی ظاهر میشوند و بواسیرهای داخلی در داخل کانال مقعدی ایجاد میشوند.
نشانه های بواسیر
شایع ترین علایم بواسیر شامل خارش و خونریزی، بیرون زدگی و درد میباشند. خونریزی اغلب به دنبال دفع مدفوع اتفاق میافتد. بواسیر ممکن است افتادگی پیدا کند (به بیرون بلغزد) و از طریق مقعد بیرون بزند.
درد در طی حرکات روده یا بعد از تحریک بواسیرها اتفاق میافتد. در خیلی از موارد، علایم در عرض چند روز فروکش میکند. اگر علایم تداوم داشته باشند بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
راه های زیادی برای پیشگیری و درمان بواسیر وجود دارد. پزشک به شما کمک خواهد کرد تا مناسبترین درمان را بر پایه شدت علایم انتخاب کنید.
تغییرات عادات غذایی و نحوه زندگی
به طور منظم بیرون روی را افزایش دهید و با خوردن آب فراوان و خوردن میوهها، سبزیجات، سبوس و حبوبات قوام مدفوع را نرم نگه دارید. تداوم نظم حرکات روده میتواند باعث بهبود یا جلوگیری از یبوست و زور زدن شود.
شایع ترین علت خارش معقد، بهداشت بد و نامناسب و یا افراط در بهداشت است
درمان در خانه
اگر تحریک ایجاد شده است، نشستن در داخل تشت آب گرم روزانه چند بار، کمک به کاهش ورم خواهد کرد و منطقه گرفتار را تسکین می دهد. این کار بایستی 10 تا 15 دقیقه طول بکشد و در صورتی که به دنبال دفع مدفوع (بیرون روی) باشد، بیشترین اثر را خواهد داشت.
درمان موضعی بواسیر
بسته به شدت شکایت شما، پزشک ممکن است کرم هیدروکورتیزون یا کف آن را برای خلاصی از التهاب و درد توصیه کند. بسیاری از داروهای مربوط به بواسیر، بدون نسخه قابل تهیه هستند، یا پزشک ممکن است داروی قویتری تجویز کند.
درمان جراحی بواسیر
در بعضی از موارد، بواسیر به قدری شدید است که احتیاج به جراحی دارد. روشهای جراحی متعددی وجود دارد. پزشک در صورت ضرورت میتواند اطلاعات زیادی در این مورد برای شما فراهم کند.
2- مقعد خارش دار
اشاره به خارش داخل و اطراف مقعد دارد. حالتی است که هم بچه ها و هم بزرگسالان را درگیر میکند. به طور کلی علایم با رعایت بهداشت شخصی فروکش میکند. در موارد شدید ممکن است که بیمار از درمان دارویی سود ببرد.
علل
شایع ترین علت خارش معقد، بهداشت بد و نامناسب و یا افراط در بهداشت است.
سایر علل شامل بواسیر، انگلها بویژه کرمک، عفونتهای پوستی و واکنشهای حساسیتی خاص میباشد (اما به آنها محدود نمیشود).
مصرف موادغذایی مانند قهوه، چای، نوشابه سیاه و مرکبات ممکن است با خارش ناحیه مقعد همراه شوند.
همچنین البسه تنگ و چسبان میتوانند با خارش ناحیه مقعد همراه باشند.
درمان خانگی
بهداشت مناسب خیلی مهم است. با احتیاط تمیز کردن ناحیه گرفتار توسط آب تمیز و به دنبال آن مصرف پودر تالک عموماً مۆثر است.
پوشیدن لباس های گشاد (شل) ممکن است علایم را تسکین بخشد.
عدم مصرف بعضی از غذاها از قبیل مرکبات، قهوه و نوشابه سیاه ممکن است کمک کننده باشد.
درمان دارویی
برای درمان موارد مقاوم، خارش مقعدی ممکن است احتیاج به مصرف کرمهای موضعی هیدروکورتیزون یا کفها در ناحیه گرفتار داشته باشد. این محصولات میتوانند در تسکین علایم بسیار مۆثر باشند. پزشک درمان مناسبی را توصیه خواهد کرد.
3- شقاق مقعد
شقاقها، پارگیهای کوچک در کانال مقعدی هستند. این پارگی ها معمولاً در طی عبور مدفوع سفت یا بزرگ بر روی بافت مقعدی ایجاد میشوند.
شقاق های مقعدی شایع بوده و معمولاً بدون درمان خاصی ترمیم مییابند. در بعضی از بیماران، وقتی که شقاقها ترمیم نیابند این حالت مزمن میشود
علایم
بیماران مبتلا، درد را در حین دفع مدفوع تجربه میکنند. درد ممکن است بعد از اتمام بیرون روی طول کشیده و تا بیرون روی بعدی فروکش نماید. سایر عوارض میتوانند شامل خونریزی، خارش و ترشح باشند.
درمان
کار اصلی پزشک، حذف یا کاهش درد خواهد بود.
درمان خانگی
شل کنندههای مدفوع کمک به کم کردن درد خواهند کرد و نشستن در وان آب گرم یا به کار بردن حولههای گرم در منطقه گرفتار، ناراحتی را آرام خواهند نمود.
درمان دارویی
کرمها، کفها، پمادها یا شیافها ممکن است در کاهش درد مفید باشند و منطقه گرفتار را لغزنده کنند. خیلی از این محصولات بدون نسخه قابل دسترس هستند، یا پزشکتان ممکن است داروی قویتری تجویز کند. نوع بیماری ناحیه مقعد
بسیاری از بیماریهای ناحیه مقعد، به راحتی قابل درمان هستند. در صورتی که بیماری مقعد شما، با سایر اختلالات پزشکی همراه است، بهتر است در صورت تداوم علائم، با پزشک مراجعه کنید.